Jak elektronarzędzia zmieniły pracę w warsztatach?

Wykonanie większości prac warsztatowych wymaga posiadania odpowiedniego sprzętu. Choć wciąż w wielu przypadkach niezbędne są różnego rodzaju narzędzia ręczne, to większość zadań wykonuje się przy użyciu sprzętu zmechanizowanego. Daje to znacznie szerszy zakres możliwości obróbki i zwiększa jej tempo. Odpowiednie elektronarzędzia są dziś niezbędnym wyposażeniem każdego warsztatu mechanicznego, ślusarskiego lub stolarskiego, a sprzęt tego rodzaju przydaje się przy pracach remontowych, serwisowaniu i montażu rozmaitych wyrobów, maszyn, urządzeń, elementów wyposażenia czy przedmiotów codziennego użytku. Przyjrzyjmy się uważniej stosowaniu elektronarzędzi i zobaczmy, jakie ich rodzaje są najbardziej przydatne w praktyce.

Stosowanie elektronarzędzi w pracach warsztatowych

Już niewiele osób pamięta, jak wyglądała praca w warsztacie w czasach, gdy dostępne były głównie narzędzia ręczne oraz specjalistyczny sprzęt stacjonarny pozwalający na wykonanie bardziej precyzyjnych i wymagających zadań, taki jak tokarki czy wiertarki stołowe lub wszelkiego rodzaju piły. Największym mankamentem związanym z używaniem narzędzi ręcznych jest długi czas, jaki wiąże się z wykonaniem koniecznych prac oraz wysoki poziom niezbędnych zdolności manualnych, a często także ilość siły fizycznej potrzebnej do operowania niektórymi z nich. Każdy rodzaj prowadzonej obróbki od piłowania, wiercenia i szlifowania aż po przykręcanie trwa w takiej sytuacji nieporównywalnie dłużej oraz obciąża mięśnie i stawy ze względu na konieczność ciągłego powtarzania określonych ruchów. Dokładność osiągniętych rezultatów w przeważającej mierze zależy zaś od sprawności i doświadczenia w posługiwaniu się konkretnym rodzajem narzędzia.

Rozpowszechnienie stosowania elektronarzędzi sprawiło, że podniosło się nie tylko tempo pracy, ale także poprawiła jej średnia jakość, ponieważ dały one możliwość zniwelowania znacznej części różnic między poziomem sprawności manualnej poszczególnych osób. Niektóre szczególnie uciążliwe zadania stały się mniej męczące i obciążające fizycznie – dziś już coraz mniej osób jest w stanie wyobrazić sobie ręczne wiercenie w metalu czy długotrwałą obróbkę prowadzoną ręcznym pilnikiem. Zastosowanie elektronarzędzi to w wielu przypadkach także większa możliwa do uzyskania dokładność.

Produkcja pierwszych elektronarzędzi wiąże się ściśle ze zminiaturyzowaniem silników elektrycznych, które były w stanie zapewnić odpowiednie źródło napędu. Choć początki silników elektrycznych to rok 1834, kiedy powstał pierwszy elektryczny silnik wirujący skonstruowany przez Moritza Jacobiego, to urządzenia tego typu stały się dostępne dopiero pod koniec XIX wieku dzięki wynalazkom Thomasa Edisona, który wyprodukował już w 1880 roku pierwszy mikrosilnik elektryczny czy pracom Nikoli Tesli. Początek stosowania silników elektrycznych w narzędziach łączy się zwykle z opracowaną przez Wilhelma Emila Feina w 1895 pierwszą wiertarką elektryczną. Okres początku XX wieku to gwałtowny rozwój branży elektrotechnicznej, z której wywodzi się większość producentów wczesnych elektronarzędzi. Poza wiertarkami powstają pierwsze szlifierki, pilarki oraz wiertarki udarowe, ale również strugi. W Polsce rozwój elektronarzędzi następuje dopiero w okresie powojennym, a większa dostępność sprzętu tego rodzaju to okres lat 70., kiedy zakupiono pierwsze licencje m.in. firmy Bosch. Dziś pełny dostęp do elektronarzędzi wszystkich czołowych producentów daje możliwość wyposażenia każdego warsztatu, niezależnie od profilu jego działalności.

Elektronarzędzia wykorzystywane w pracach warsztatowych

Rodzaj elektronarzędzi wykorzystywanych w pracach warsztatowych jest różny w zależności od wykonywanych zadań. W warsztatach ślusarskich i ślusarsko-mechanicznych najczęściej wykorzystywanymi urządzeniami są wiertarki umożliwiające wykonywanie otworów w metalu, a więc głównie modele o wysokim momencie obrotowym, a także wiertarki kątowe umożliwiające pracę w miejscach trudnodostępnych. Szeroko używane są szlifierki kątowe, stosowane do obróbki spawów, cięcia metalu oraz jego szlifowania oraz szlifierki proste i taśmowe przydatne przy obróbce nieregularnych powierzchni. Popularne są przecinarki, zarówno tarczowe, jak i taśmowe, które pozwalają na bardzo wydajne cięcie materiałów cienkościennych, np. rozmaitych profili. Przydatne mogą być również nożyce do blachy oraz wkrętarki usprawniające wykonywanie połączeń mechanicznych. Podobny osprzęt okaże się użyteczny w warsztatach zajmujących się serwisowaniem i naprawą maszyn i urządzeń. W takiej działalności mogą jednak przydać się również m.in. różne rodzaje kluczy udarowych oraz wkrętarek.

Elektronarzędzia są nieocenioną pomocą w warsztatach stolarskich. Poza różnymi rodzajami wiertarek ręcznych i stołowych nieodzowne okażą się tu urządzenia służące do cięcia prostoliniowego – uniwersalne pilarki tarczowe, ukośnice, a także narzędzia umożliwiające cięcia po krzywej, przede wszystkim wyrzynarki. Potrzebne mogą się okazać piły taśmowe, zagłębiarki czy przydatne przy cięciu bardzo grubych materiałów pilarki mieczowe. Ważną częścią prac stolarskich jest obróbka powierzchni, do której można wykorzystać szeroką gamę szlifierek taśmowych, oscylacyjnych i mimośrodowych, w tym szlifierki krawędziowe i wiele typów szlifierek tarczowych. Charakterystycznymi dla obróbki drewna narzędziami są frezarki górnowrzecionowe, za pomocą których można kształtować zarówno powierzchnie, jak i krawędzie materiału. W warsztacie stolarskim niezbędne będą wkrętarki, a często także elektryczne strugi. Ze względu na ilość powstających pyłów i wiórów elektronarzędzia wykorzystywane przy pracach stolarskich powinny być wyposażone w efektywne systemy odciągów, zwykle działających za sprawą elektrycznych wentylatorów.

Większość funkcji wykonywanych przez elektronarzędzia pozostaje niezmieniona, producenci jednak wciąż ulepszają ich konstrukcję. Stosowanie nowych i lżejszych materiałów zmniejsza masę urządzeń, ułatwiając ich wykorzystanie, a bardziej ergonomiczne uchwyty zapewniają lepszą kontrolę nad ich prowadzeniem oraz ograniczają związane z pracą zmęczenie użytkownika. Ważne są także rozwiązania poprawiające trwałość i niezawodność sprzętu, np. silniki bezszczotkowe czy precyzyjne elektroniczne sterowanie, które gwarantuje dokładne ustawianie prędkości pracy sprzętu. Nowym trendem ułatwiającym wykonywanie poszczególnych zadań bez zwracania uwagi na dostęp do energii elektrycznej jest zasilanie akumulatorowe, za którego sprawą sprzęt staje się bardziej mobilny i nie ma już przeszkód, by był wykorzystywany również poza warsztatem.

Charakterystyczną cechą współczesnych elektronarzędzi jest to, że korzysta się z nich nie tylko w pracach profesjonalnych, ale również na co dzień, przy wykonywaniu drobnych napraw, przeróbek czy przy działaniach hobbystycznych. Sprzyja temu rosnąca wszechstronność urządzeń, np. wprowadzenie popularnych multitooli. Znaczenie ma również stosunkowo niska cena, która pozwala na kompleksowe zaopatrzenie domowego warsztatu przy niezbyt dużych nakładach finansowych.

Warto wspomnieć, że obszarem, w którym elektronarzędzia są używane równie szeroko, co podczas prac warsztatowych, jest budownictwo. Liczba dostępnych dla tej branży urządzeń jest bardzo duża, a efekty używania sprzętu zasilanego elektrycznie równie spektakularne. Większość największych producentów dostarcza rozwiązań przeznaczonych dla wszystkich segmentów rynku i rozmaitych potrzeb – obróbki drewna, metalu, tworzyw sztucznych, materiałów ceramicznych, kamienia naturalnego oraz różnych typów materiałów budowlanych. Wiele firm oferuje jednak wyłącznie sprzęt dedykowany dla wybranych grup użytkowników, np. stolarzy lub osób pracujących na budowach.